یکی از ویژه‌گی‌های محمد علی در زندگی این بود که مدام از همان روزهای اول و زمانی که وارد دنیای ورزش شد، اهداف و خواست‌هایش را می‌شناخت و در راستای آن تلاش می‌کرد. او، به صورت منظم در حال رشد و پیشرفت بود و در نهایت به انسان عالی، با ابعاد بزرگ و جهانی بدل شد که شهرتش از تمام ورزش‌کاران و قهرمانان ورزش فراتر رفت.
او دایم می‌گفت، آن چیزی که تروریزم به دنیا نشان می‌دهد واقعیت‌های دین اسلام نیست. مرگ این قهرمان واقعا برای جامعه‌ی انسانی و ورزش سنگین بود؛ اما حالا ما باید از خود بپرسیم که چه چیزهایی می‌توانیم از زندگی او بیاموزیم و در واقع میراث او برای ما چیست؟
وقتی محمد علی با دست‌های لرزان مشعل المپیک آتلانتا را روشن کرد برای مردم دنیا روز جالبی بود. کسانی که محمد علی را می‌شناختند، هم خوش‌حال بودند و هم ناراحت. خوش‌حال از روشن شدن مشعل به دست یک قهرمان بزرگ و ناراحت از لرزش‌های دست‌ها و پیشرفت مریضی «پارکینسون» در وجود او.
هفت مکان تاریخی و عجیب در دنیا هست که از نظر دختر محمد علی و بسیاری دیگر، محمد علی در پله‌ی هشتمین عجایب دنیا است و این دور از واقعیت هم نیست. در بیست‌وهفتم جون 1981، محمد علی با دنیای بوکس خدا حافظی کرد. او در بوکس حرفهای 61 بار وارد رینگ شد که 56 بار پیروز و 5 بار شکست خورد.
او در این 56 پیروزی، 37 بار حریفانش را ناک‌اوت کرد که رکورد جالب در بوکس است. محمد علی در سال 1999 به عنوان ورزش‌کار قرن ایالت کنتاکی امریکا انتخاب شد، در نوامبر 2005 به خاطر خدمت‌هایش در جنبش حقوق مدنی امریکا، مدال آزادی امریکا گرفت و جایزه‌ی صلح «اتو هان» آلمان را نیز دریافت کرد.
علی در نوامبر 2005 مرکز غیر انتفاعی محمد علی را با سرمایه‌ی 60 میلیون دالر بازگشایی کرد که روی مسایلی مثل صلح، مسؤولیت اجتماعی و توسعه تمرکز دارد. او از زمانی که از بوکس باز نشسته شد، خودش را وقف تلاش‌های بشر دوستانه در سراسر جهان کرد که کشورهای فقیر از حضور او در مبارزه با گرسنگی و فقر استفاده می‌کنند.
او حتا در زمانی که مریض بود، به طور متوسط 200 روز در سال در حال سفر بود و به کشورهای زیادی سر می‌زد. محمد علی 4 بار ازدواج کرد و هفت دختر به نام‌های «لیلا، مریم، جمیله، راشده، حنا، میا و خلیله» با دو پسر به نام‌های «محمد علی جونیور و اسد امین» از او بر جای مانده اند.
محمد علی می‌گفت، «مردی که در 50 سالگی دارای همان دیدگاهی است که در 20 سالگی بود، این به آن معنا است که او 30 سال از عمرش را تباه کرده است.»
محمد علی الگوی عالی برای داشتن اراده‌ی آهنین، مقاومت، استمرار، سخت‌کوشی و اعتماد به نفس است. او در طول عمرش درس‌های زیادی را به مردم یاد داد و حالا که از دنیا رفته هم چیزی از ارزش این درس‌ها کم نشده و همیشه قابل آموختن است.
او چنان اعتماد به نفسی داشت که به رقیبانش می‌گفت: «اگر در خواب دیدی که مرا شکست داده‌ای، از خواب بلند شو و از من عذر خواهی کن.» روحیه‌ی جنگ‌جویانه‌ی او تنها در میدان مسابقه نبود که در زندگی شخصی‌اش هم وجود داشت.
نخستین درسی که از زندگی محمد علی می‌توان گرفت این است، کسی که شجاعت ریسک کردن ندارد، در زندگی به جایی نخواهد رسید. او معتقد بود کسی که تغییر نکند، نه تنها چیزی به دست نمی‌آورد که داشته‌های امروزش را نیز از دست می‌دهد. تغییر که گاهی برابر با تخریب کردن و از نو ساختن است که شهامت زیادی نیاز دارد.
درس دیگر، قدرت فکری و تجسم خلاق است که باید از زندگی محمد علی یاد گرفت. او می‌گفت، قهرمانان در رینگ بوکس و در زمین ورزش زاده نمی‌شوند؛ بلکه از درون تصوری که از خود شان دارند به دنیا می‌آیند. آماده شدن برای قهرمانی و موفقیت، ابتدا نیاز به آمادگی ذهنی و درونی دارد. تجسم خلاق چیزی است که «کِلی» داشت و او پیش از آن که قهرمان شود، کاملا خودش را در آن جایگاه تصور کرده و دیده بود!
درس سوم زندگی کلی این است که هرگز نباید در برابر ناملایمات تسلیم شد و در سخت‌ترین شرایط باید به مسیر و هدفی که داریم ادامه بدهیم.
یک جمله‌ی معروف است که می‌گوید، امروز کارهایی که همه انجام می‌دهند را انجام نمی‌دهم؛ تا فردا کارهایی که دیگران نمی‌توانند انجام دهند را به راحتی انجام دهم. کلی می‌گفت، روزی نبود که از سختی‌های تمرین متنفر نباشم؛ ولی همیشه به خودم می‌گفتم امروز سخت است، امروز این سختی را تحمل کن و فردا مثل یک قهرمان زندگی کن.
اگر در مرحله‌ی سختی از زندگی هستید، این به آن معنا است که شما زنده هستید و موفقیت در انتظار شماست. زیرا قانون دنیا هر پستی را قبل و بعد از بلندی قرار داده است، پس در روزهای سخت به جای ناامیدی، ادامه دهید تا قهرمان زندگی خود باشید.
به زبان دیگر، هرچیزی در این دنیا بهایی دارد و آن چیز هر چه ارزش‌مندتر باشد، بهای بیشتری می‌طلبد. پس بهای موفقیت خود را هر چه هم که سخت و گران باشد، بپردازید تا آن را به دست آورید.
درس دیگر این است که هر کسی باید سرنوشتش را خودش بنویسد. می‌گویند اگر از حرف دیگران ناراحت و ناامید می‌شوید از دست او ناراحت نباشید؛ زیرا این شما هستید که به دیگران اجازه داده‌ایید که با حرفهای شان شما را ناراحت کنند. اگر خود تان را باور نداشته باشید، از حرفهای دیگرا ناراحت و ناامید خواهید شد.
چیزی که شما را ضعیف می‌کند، خود تخریبی درونی خود تان است.
محمد علی اما همواره خودش را بزرگ‌ترین می‌دانست و می‌گفت: «من بزرگ‌ترین بوکسور تاریخم» و یا می‌گفت: «اگر به اندازه‌ی من بزرگ شوید، فروتنی کار بسیار دشواری خواهد بود.»
درس پنجم از زندگی محمد علی این است که هر کسی باید در زندگی خود هدف داشته باشد. هدف موجب می‌شود که شما برنامه ریزی، امید، انگیزه و اعتماد به نفس داشته باشید؛ پس نقش آن را جدی بگیرید و هرگز بی‌هدف زندگی نکنید.
درس دیگری که می‌توان از محمد علی گرفت این است که پیش از شروع مبارزه در زندگی یا درون رینگ، برنده و بازنده مشخص است؛ چون برنده کسی است که پیش از پیروزی در درون رینگ، بارها و بارها در تمریناتش شکست خورده است.
بسیاری در بیرون از استدیو یا سالن ورزش عالی هستند؛ اما وقتی روبه‌روی کمره‌ی تلویزیونی یا زیر نورافگن‌های سالن مسابقه قرار گرفتند، تمرکز و تعادل شان را از دست می‌دهند. در واقع نه کمره‌ی استدیو مهم است و نه نورافگن‌ها، آن چه مهم است، آمادگی شما برای استدیو و نورافگن‌ها است.
محمد علی در نهایت در سوم جون 2016، زمانی که 74 ساله بود و پس از سال‌ها تحمل بیماری پارکینسون در آریزونای امریکا چشم از جهان بست و دنیا را سوگوار کرد.
زمانی که محمد علی را به شفاخانه «اسکاتسدیل» بردند، دو شنبه بود؛ اما وضعیت او هر لحظه بدتر و بدتر شد تا این که شامگاه روز جمعه، پزشکان مرگ او را به خانواده اش اعلام کردند. محمد علی مرد بسیار بزرگ و مشهوری بود که 32 سال تمام بیماری پارکینسون را تحمل کرد و بسیاری دلیل این بیماری را ضربه‌های سختی می‌دانستند که محمد علی در زمان مبارزه‌های بوکس و زندگی تحمل کرده بود.
یک هفته پس از مرگ محمد علی و درست در روز جمعه، دهم جون 2016 – 21 جوزای 1395- مراسم خاک‌سپاری محمد علی بزرگ در زادگاهش شهر لویی‌ویل ایالت کنتاکی امریکا برگزار شد.
هزاران نفر در خیابان‌های شهر لویی‌ویل برای آخرین خداحافظی با بزرگ‌ترین قهرمان شان به خیابان‌ها آمدند. موتر حامل تابوت محمد علی از برابر مکان‌های مهم در زندگی او در حالی عبور کرد که جمعیت سوگوار با فریاد «علی، علی» به او ادای احترام کردند.
در بوکس بوکسوران زیادی بوده اند؛ مایک تایسون، مانی پاکیائو، جورج فورمن، فلوید می‌وِدِر، جو فریزر، کلیچکو، سانی لیستون و…» اما هیچ کدام محمد علی نبودند. محمد علی حتا در فهرست بزرگ‌ترین و بهترین ورزش‌کاران تاریخ، نیز در صدر قرار دارد.
هیچ کسی در تاریخ به اندازه‌ی مایکل فلپس حداقل از المپیک مدال نگرفته است؛ ولی در صدر بهترین ورزش‌کاران تاریخ، نام او نیست. نام پله، مارادونا، مسی، رونالدو و راجر فدرر هم نیست؛ چون محمد علی آن‌جا هست و تا وقتی که محمد علی باشد، راه یابی دیگران به صدر جدول بهترین‌های تاریخ سخت است.
محمد علی بزرگ‌تر از ورزش، بوکس، مدال و جام‌ها بود. هر چند در سال‌های اخیر زندگی اش، مخالفان او گفتند که محمد علی هم‌سو با قدرت، جنگ را توجیه می‌کند و ما این محمد علی را نمی‌شناسیم؛ اما محمد علی، همیشه محمد علی ماند و همیشه محمد علی خواهد ماند. او که بزرگ‌ترین بود!
یادش جاویدان.
