مریم امیری، دختر هفدهساله از افغانستان، در بخش توانمندسازی زنان موفق به دریافت جایزهی سالانهی شورای هزارههای بریتانیا شد. این شورا هر سال از چهرههای برجستهی جامعهی هزاره در زمینههای فرهنگ، آموزش و هنر تقدیر میکند.
در تازهترین دور از جایزههای سالانهی شورای هزارههای بریتانیا، مریم امیری، دختر هفدهسالهای از افغانستان، به عنوان یکی از برندگان معرفی شد. او با وجود شرایط دشوار زندگی در افغانستان و محدودیتهای گسترده برای دختران، توانست در بخش توانمندسازی زنان این جایزه را از آن خود کند.
ماجرای این انتخاب از اوایل ماه اکتبر آغاز شد؛ زمانی که مریم امیری در جریان جستوجوی فیسبوکی با لینکی از صفحهی یکی از کاربران روبهرو شد که دربارهی جوایز شورای هزارههای بریتانیا اطلاعاتی منتشر کرده بود. این شورا از سوی جامعهی هزارههای مقیم بریتانیا بنیانگذاری شده و هر سال به افراد برگزیده در عرصههای هنر، فرهنگ، آموزش و توانمندسازی زنان جوایزی اهدا میکند.
به گفتهی مریم امیری، او در ابتدا تردید داشت که واجد شرایط این جایزه باشد، اما با تشویق یکی از استادانش که در ایالت پنسیلوانیای آمریکا زندگی میکند، تصمیم گرفت در رقابت شرکت کند. استادش در پیامی به او نوشته بود: «این جایزه دقیقاً برای تو ساخته شده است. امسال حتماً برنده خواهی بود.»
پس از بررسی اطلاعات در وبسایت رسمی شورای هزارههای بریتانیا، مریم تصمیم گرفت فرم نامزدی را تکمیل کند. او در بخشی از نامهاش به برگزارکنندگان نوشته بود: «این افتخار تنها برای من نخواهد بود، بلکه برای تمام دخترانی است که از حق آموزش محروماند و برای درس و آرزوهای خود میجنگند.»
با وجود چالشهای فنی و نبود نمایندهای در بریتانیا، او موفق شد درخواست خود را ثبت کند. امیری در ابتدا میان انتخاب بخش هنر و توانمندسازی زنان مردد بود، اما به توصیهی استادش بخش توانمندسازی را برگزید. او توضیح میدهد که بهجای ارسال یک عکس، چندین تصویر از فعالیتهایش با دختران را برای هیأت برگزارکننده فرستاد تا نشان دهد کارش فقط محدود به نویسندگی نیست و جنبه اجتماعی و آموزشی دارد.
به گفتهی او، پس از ارسال درخواست تصمیم گرفت موضوع را تا زمان اعلام نتایج با کسی در میان نگذارد. چند روز بعد، در یازدهم اکتبر، پیامی از سوی آقای کریمی، عضو شورای هزارههای بریتانیا، دریافت کرد که از او پرسیده بود آیا در مراسم دوازدهم اکتبر در شهر کاونتری حضور خواهد داشت یا نه. همین پیام برایش نشانهای از برنده شدن بود. مریم پاسخ داد که شخصاً نمیتواند در برنامه حاضر شود، اما دکتر شکردخت جعفری، یکی از سخنرانان مراسم، به نمایندگی از او جایزه را تحویل خواهد گرفت.
روز برگزاری مراسم، مریم امیری در افغانستان بود و به دلیل مصروفیتهای شخصی و نبود اینترنت، نتوانست برنامه را بهصورت زنده دنبال کند. صبح روز بعد، او پیامی از دکتر شکردخت جعفری دریافت کرد که شامل عکس تندیس و گل جایزه بود. این تصویر، به گفتهی او، لحظهای سرشار از هیجان و احساس بود، هرچند از اینکه نتوانست خودش جایزه را مستقیماً دریافت کند، احساس دلتنگی داشت.
در ادامه، او میگوید برخی از اطرافیانش در آغاز، خبر را باور نکردند و گمان بردند تصاویر منتشرشده از اینترنت گرفته شده است. اما پس از پخش ویدیو و اعلام رسمی شورای هزارههای بریتانیا، شک و تردیدها از میان رفت. خانوادهی او نیز از دریافت این جایزه ابراز خوشحالی کردند. مادر مریم گفته است اگر شرایط اجازه میداد، جشنی برای این موفقیت برگزار میکرد. پدر او نیز از دکتر شکردخت جعفری به خاطر دریافت جایزه به نمایندگی از دخترش قدردانی کرده است.
مریم امیری که در افغانستان زندگی میکند، فعالیتهایش را بر آموزش، نویسندگی و تقویت انگیزه میان دختران متمرکز کرده است. او با وجود محدودیتهای وضعشده بر آموزش دختران، گروهی از دانشآموزان را گردهم آورده و تلاش میکند با برگزاری نشستهای کوچک و آموزشهای غیررسمی، انگیزهی یادگیری را در میان آنان زنده نگه دارد.
او میگوید: «در جامعهای زندگی میکنیم که هر روز فشار و محدودیت بیشتر میشود، اما ما با قلم و کتابچههای خود مقاومت میکنیم. آنها میدان خود را دارند و ما میدان خود را.»
به گفتهی او، هدف از تشکیل این گروه، ایجاد فضایی است که دختران بتوانند در کنار هم از رویاها و آرزوهایشان سخن بگویند و با نوشتن، به مقابله با ناامیدی بپردازند. امیری باور دارد که هرچند مسیر دشوار است، اما تلاش برای آموزش و توانمندسازی زنان، آیندهی روشنتر برای جامعه رقم خواهد زد.
شورای هزارههای بریتانیا هرسال چهرههای تأثیرگذار جامعهی هزاره را در بخشهای گوناگون مورد تقدیر قرار میدهد. امسال نیز در میان برندگان، مریم امیری بهعنوان نمایندهی نسل جوان از افغانستان معرفی شده است. او که بهرغم دشواریهای فراوان، تلاش کرده امید و آگاهی را در میان همنسلان خود زنده نگه دارد.
نویسنده: سلونیا سلحشور